Η Γη στο συνεχές και ατελείωτο ταξίδι της προστατεύεται από μία αέρια ασπίδα που λέγεται ατμόσφαιρα.
Η ατμόσφαιρα περιέχει πολλά αέρια και αποτελείται από στρώματα. Το πυκνότερο σε αέρια στρώμα και πλησιέστερο προς τη Γη είναι η τροπόσφαιρα. Η τροπόσφαιρα είναι το σπουδαιότερο τμήμα της ατμόσφαιρας, επειδή σε αυτό αναπτύσσεται όλη η ζωή του πλανήτη μας.
Η τροπόσφαιρα είναι το στρώμα που βρίσκεται σε άμεση επαφή με το έδαφος και έχει μέσο πάχος 11-12 χμ. Η πίεση του αέρα ελαττώνεται με την αύξηση του ύψους. Η θερμοκρασία μεταβάλλεται περίπου από 20°C στο έδαφος μέχρι -55°C στο ανώτερο όριο. Η τροπόσφαιρα έχει μελετηθεί περισσότερο από τα άλλα στρώματα, επειδή είναι εύκολη η έρευνά της με τα συνήθη μέσα, αλλά κυρίως διότι εκεί σχηματίζονται τα μετεωρολογικά φαινόμενα που απευθείας επηρεάζουν τη ζωή πάνω στη Γη. Περίπου το 95% της συνολικής μάζας του αέρα και σχεδόν όλο το νερό που υπάρχει στην ατμόσφαιρα βρίσκονται στην τροπόσφαιρα.
Η τροπόπαυση είναι η επιφάνεια ή το λεπτό στρώμα –ανύπαρκτο κάποτε– που χωρίζει την τροπόσφαιρα από τη στρατόσφαιρα· εδώ η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει ακόμα και τους -85°C.
Στρατόσφαιρα είναι η ονομασία που έχουν δώσει στην περιοχή που περιλαμβάνεται μεταξύ των 11-12 χμ. και των 30-40 χμ. Υπάρχουν υδρατμοί σε ελάχιστη ποσότητα και στα κατώτερα στρώματα επικρατεί το όζον (οζονόσφαιρα), ένα πολύ σπουδαίο αέριο καθοριστικό για τη διατήρηση της ζωής στον πλανήτη μας. Το όζον έχει την ικανότητα να απορροφά τις επικίνδυνες ακτίνες του Ήλιου, τις υπεριώδεις, οι οποίες προκαλούν βλάβες στον άνθρωπο και στα ζώα και καταστρέφουν τα φυτά.
Πάνω από τη στρατόσφαιρα εκτείνεται από τα 30-40 έως τα 80 χλμ. η μεσόσφαιρα. Στην περιοχή αυτή η θερμοκρασία έως το ύψος των 50-55 χλμ. ανεβαίνει και στη συνέχεια ελαττώνεται έως τα 80 χλμ. Στη μεσόσφαιρα έχουν μετρηθεί οι πιο χαμηλές θερμοκρασίες -90°C. Πάνω από τη μεσόσφαιρα, η θερμοκρασία αρχίζει να αυξάνεται σημαντικά και βαθμιαία.
Αυτή η τελευταία περιοχή, που λέγεται θερμόσφαιρα (ιονόσφαιρα), αντιπροσωπεύει από θερμική άποψη το εξώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας. Στη θερμόσφαιρα ο αέρας είναι πολύ αραιός που σημαίνει ότι υπάρχουν πολύ λιγότερα μόρια αέρα. Η θερμόσφαιρα είναι πολύ ευαίσθητη στις αχτίνες του ηλίου και μπορεί να φτάσει στους 1.500 °C ή και περισσότερο. Εδώ σχηματίζονται το Βόρειο και Νότιο Πολικό Σέλας (σε ύψος 100 χιλιόμετρα.). Σ’ αυτό το στρώμα μπαίνουν σε τροχιά γύρω από τη γη μας και οι διαστημικοί σταθμοί.
Αν κάνετε κλικ εδώ μπορείτε να δείτε τα στρώματα της ατμόσφαιρας.
Όταν οι ακτίνες του Ήλιου φτάνουν στην ατμόσφαιρα, άλλες βρίσκουν εμπόδιο στα αέρια της ατμόσφαιρας και γυρίζουν πίσω στο διάστημα, άλλες απορροφώνται και άλλες φτάνουν στην επιφάνεια της Γης. Από αυτές, που φτάνουν στη γήινη επιφάνεια, μερικές απορροφώνται από τη Γη και τη θερμαίνουν, ενώ οι υπόλοιπες επιστρέφουν στο διάστημα. Κατά την επιστροφή τους ένα μέρος εγκλωβίζεται από τα αέρια της ατμόσφαιρας, ενώ το υπόλοιπο επιστρέφει στο διάστημα. Με αυτόν τον τρόπο διαμορφώνεται η θερμοκρασία που διατηρεί τη ζωή στον πλανήτη.
Εδώ μπορείτε να δείτε το ρολόι της καταστροφής που σχετίζεται με τα αίτια που προκαλούν τις κλιματολογικές αλλαγές στη φύση.
Μερικές από τις ανθρώπινες ενέργειες (παραγωγή καυσαερίων από τα εργοστάσια, τα αυτοκίνητα κ.ά.) αυξάνουν την ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα να εγκλωβίζονται περισσότερες ηλιακές ακτίνες και να αυξάνεται η θερμοκρασία στη Γη. Το διοξείδιο του άνθρακα γίνεται ένα «σύννεφο», που δεν αφήνει τη θερμοκρασία να διαφύγει και έτσι προκαλείται το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
