- Πώς δημιουργήθηκε το ανάγλυφο της Γης
- Το ηπειρωτικό και το υποθαλάσσιο ανάγλυφο της Γης
1) Γιατί μεταβάλλεται διαρκώς η επιφάνεια της γης;
Η Γη «γεννήθηκε» πριν από περίπου 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια. Από τότε η επιφάνειά της διαρκώς μεταβάλλεται. Αιτίες της μεταβολής είναι οι εξής: α) δυνάμεις που προέρχονται από το εσωτερικό της (ενδογενείς δυνάμεις) και εκδηλώνονται ως σεισμοί και ηφαίστεια, β) δυνάμεις που δρουν στην επιφάνειά της (εξωγενείς δυνάμεις) και οφείλονται στον άνεμο, στο νερό, στη διαφορά θερμοκρασίας και στις ανθρώπινες παρεμβάσεις.
Κάνετε κλικ εδώ, για να δείτε πώς γεννήθηκαν οι ήπειροι.
2. Τι είναι το ανάγλυφο της γης και σε τι διακρίνεται;
Η σημερινή μορφή της Γης, αποτέλεσμα της δράσης αυτών των δυνάμεων, παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία γεωμορφολογικών στοιχείων, δηλαδή: οροσειρών, πεδιάδων, λιμνών, ποταμών, νησιών, χερσονήσων, θαλάσσιων λεκανών, τάφρων κ.λπ. Τα γεωμορφολογικά αυτά στοιχεία διαμορφώνουν το σημερινό ανάγλυφο της Γης, που διακρίνεται σε ηπειρωτικό και υποθαλάσσιο.
3. Από τι απαρτίζεται το ηπειρωτικό ανάγλυφο;
Ηπειρωτικό ανάγλυφο: Απαρτίζεται από μία μεγάλη ποικιλία γεωμορφολογικών στοιχείων, τα οποία αποτελούν δύο μεγάλες ομάδες, τον κατακόρυφο και τον οριζόντιο διαμελισμό. Κατακόρυφο διαμελισμό ονομάζουμε τη μορφολογία μιας περιοχής και συγκεκριμένα τις διαφορές που παρατηρούνται στο υψόμετρο, δηλαδή οροσειρές, οροπέδια, πεδιάδες, κοιλάδες κ.λπ. Οριζόντιο διαμελισμό ονομάζουμε τη μορφολογία των ακτών και συγκεκριμένα τις διαφορές που έχουν ως προς το μήκος και το σχήμα, δηλαδή κόλπους, ακρωτήρια, χερσονήσους, νησιά κ.λπ.
4. Από τι αποτελείται το υποθαλάσσιο ανάγλυφο;
Yποθαλάσσιο ανάγλυφο: Ο άνθρωπος με τη βοήθεια των δορυφόρων χαρτογράφησε το βυθό όλων των θαλασσών. Το θέαμα είναι μαγευτικό! Το υποθαλάσσιο ανάγλυφο αποτελείται από υποθαλάσσιες οροσειρές, βαθιές τάφρους, απότομα βυθίσματα και τεράστιες λεκάνες. Πρόκειται για μια πολυμορφία ελκυστική για κάθε ερευνητή.
Η υποθαλάσσια προέκταση της στεριάς λέγεται υφαλοκρηπίδα. Εκτείνεται με μικρή κλίση περίπου μέχρι το βάθος των 150-200 μ. και έχει οικονομική σημασία, επειδή σχετίζεται με δραστηριότητες του ανθρώπου (αλιεία, άντληση πετρελαίου κ.ά.).
Μετά την υφαλοκρηπίδα αρχίζει η ηπειρωτική κατωφέρεια. Είναι απότομη, με μεγάλες κλίσεις, και φτάνει σε μεγάλα βάθη (συνήθως μεγαλύτερα των 1.000 μ.).
Στη συνέχεια, σε βάθη μεγαλύτερα των 4.000 μ., βρίσκεται ο επίπεδος ωκεάνιος πυθμένας, η αβυσσική πεδιάδα. Το ομαλό ανάγλυφο αυτών των πεδιάδων διακόπτεται από ανυψώσεις που θυμίζουν οροσειρές. Τις συναντούμε στο μέσο των ωκεανών και ονομάζονται μεσοωκεάνιες ράχες.
Στη ζώνη των μεσοωκεάνιων ραχών υπάρχουν τα υποθαλάσσια όρη. Αυτά τα βουνά είναι συνήθως ηφαιστειακής προέλευσης και το ύψος τους ξεπερνά τα 1.000 μ. Πολλά νησιά, όπως η Χαβάη ή τα Γκαλαπάγκος, δεν είναι τίποτε άλλο από κορυφές τέτοιων υποθαλάσσιων βουνών που προβάλλουν έξω από τα νερά.
Στον πυθμένα υπάρχουν και βυθίσματα με σχετικά απότομες πλευρές, οι τάφροι. Τα βάθη στα οποία αντιστοιχούν είναι 6.000-11.000 μ.
Κάνετε μια βουτιά στον ωκεανό, για να πληροφορηθείτε για τα μυστικά του... βυθού!
Διαβάστε εδώ και κάτι ενδιαφέρον!
Bρείτε το βαθύτερο και το υψηλότερο σημείο του πλανήτη μας. Σε ποιο ανάγλυφο βρίσκεται το καθένα; Eντοπίστε τα στο γεωμορφολογικό χάρτη.
πηγή: ψηφιακό σχολείο, ΠΟΔήΛΑΤΟ
