Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθουμε:
- για τη θέση της Βόρειας Αμερικής στον παγκόσμιο χάρτη
- για τα κυριότερα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντός της
1. Σε ποιο ημισφαίριο εκτείνεται και από ποιες θάλασσες βρέχεται η Β. Αμερική;
Η Βόρεια Αμερική εκτείνεται από την αρκτική ζώνη στο Βορρά μέχρι την τροπική ζώνη στο Νότο. Το μεγαλύτερο μέρος της βρίσκεται στην εύκρατη ζώνη. Στο πολικό τμήμα της Αμερικής βρίσκονται και τα πλησιέστερα σημεία της ηπείρου με την Ευρώπη και την Ασία. Πρόκειται για την Γροιλανδία και την Ισλανδία με την Ευρώπη και ο Βερίγγειος πορθμός με την Ασία. Αυτές οι περιοχές λόγω του πολικού κλίματος είναι αραιοκατοικημένες, και δεν υπάρχει εύκολη πρόσβαση.
Βερίγγειος Πορθμός
Γροιλανδία
Βρέχεται βόρεια από τον Αρκτικό Ωκεανό, στα ανατολικά από τον Ατλαντικό Ωκεανό και την Καραϊβική θάλασσα και στα δυτικά από τον Ειρηνικό Ωκεανό. Τα εδάφη που βρίσκονται στην αρκτική ζώνη παρουσιάζουν έντονο διαμελισμό με βαθύτατους κόλπους και πάρα πολλά νησιά, ενώ το νότιο τμήμα της, που πλησιάζει τον Ισημερινό, αποτελεί τη γέφυρα μεταξύ Βόρειας και Νότιας Αμερικής. Στο στενό αυτό τμήμα η διώρυγα του Παναμά συνδέει τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό Ωκεανό.
2. Ποια είναι τα μεγαλύτερα βουνά;
Το έδαφος της Βόρειας Αμερικής διασχίζεται στα δυτικά από τα Βραχώδη Όρη, τα οποία απλώνονται από την Αλάσκα μέχρι το Μεξικό. Παράλληλα προς τις ανατολικές ακτές εκτείνονται τα Απαλάχια Όρη.
3. Ποιες είναι οι μεγαλύτερες πεδιάδες της Β. Αμερικής;
Βραχώδη όρη
- Στον Βορρά η πεδιάδα του Καναδά
- και στο Νότο η Αμερικανική πεδιάδα που φτάνει μέχρι τις ακτές του κόλπου του Μεξικού. Η πεδιάδα αυτή έχει έκταση εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων και είναι η πιο εύφορη μεγάλη πεδιάδα του κόσμου. Στα εδάφη της διαμορφώνεται το μεγαλύτερο ποτάμιο σύστημα του πλανήτη, το πασίγνωστο δίκτυο Μισούρι − Μισισιπή.
Στα σύνορα του Καναδά και των Ηνωμένων Πολιτειών υπάρχει το σύστημα των Μεγάλων Λιμνών, στις οποίες είναι συγκεντρωμένη η μεγαλύτερη ποσότητα γλυκού νερού του πλανήτη μας. Οι γνωστότερες λίμνες είναι η Σουπίριορ, η Μίτσιγκαν, η Ήρι και η Οντάριο, οι οποίες έχουν έκταση σχεδόν διπλάσια αυτής της Ελλάδας.
Τα νερά της λίμνης Ήρι, όταν εκβάλλουν στη λίμνη Οντάριο, σχηματίζουν τους περίφημους καταρράκτες του Νιαγάρα, που αποτελούν σημαντικό αξιοθέατο του Καναδά. Δημιουργήθηκαν πριν από 12.000 χρόνια και χωρίζονται σε δύο τμήματα. Το αριστερό ανήκει στον Καναδά και το δεξί στις Η.Π.Α. και τα νερά πέφτουν από 50 περίπου μέτρα. Κοντά στους καταρράκτες έχουν κατασκευαστεί υδροηλεκτρικά εργοστάσια για να εκμεταλλευτούν τη δυναμική ενέργεια του νερού.
Καταρράκτες Νιαγάρα
Το υδρογραφικό δίκτυο της Βόρειας Αμερικής συμπληρώνεται και από τεχνητά κανάλια που ενώνουν τις λίμνες που υπάρχουν στο βόρειο τμήμα της. Οι λίμνες, τα κανάλια και ο ποταμός του Αγίου Λαυρεντίου διαμορφώνουν ένα ιδιαίτερα χρήσιμο πλωτό ποτάμιο σύστημα, που συνδέει το εσωτερικό της ηπείρου με τον Ατλαντικό Ωκεανό.
Τα Χίλια Νησιά
Στα σύνορα Καναδά-ΗΠΑ, στις εκβολές του Αγίου Λαυρεντίου, βόρεια της λίμνης Οντάριο, απλώνεται ένα σύμπλεγμα νησιών γνωστά με το όνομα "Χίλια Νησιά". Οι αυτόχθονες λαοί αποκαλούν την περιοχή αυτή "Manatoana" δηλαδή "Κήπο του Μεγάλου Πνεύματος". Πρόκειται για ένα αρχιπέλαγος που αποτελείται από 1.864 νησιά.
Ένα επίσης αξιοθέατο της Βόρειας Αμερικής θεωρείται και το φαράγγι του Γκραντ Κάνυον, το μεγαλύτερο του κόσμου, που είναι ορατό και από το διάστημα. Το μεγαλύτερο πλάτος του είναι 29 χλμ. το βάθος του κατά μέσο όρο στα 1.600 μ. και το μήκος του 440 χμ. Το διασχίζει ο ποταμός Κολοράντο, που ξεκινά από τα Βραχώδη 'Ορη και χύνεται στον κόλπο του Μεξικού. Σήμερα θεωρείται ένα από τα 7 θαύματα του φυσικού κόσμου.
Γκραντ Κάνυον
Το νότιο τμήμα της Βόρειας Αμερικής που πλησιάζει τον Ισημερινό, αποτελεί τη γέφυρα μεταξύ της Βόρειας και Νότιας Αμερικής. Στο στενό αυτό τμήμα (Κεντρική Αμερική) βρίσκεται και η διώρυγα του Παναμά που συνδέει Ατλαντικό και Ειρηνικό Ωκεανό. Η Διώρυγα του Παναμά είναι η δεύτερη σε ναυτιλιακή σπουδαιότητα, από την άποψη των θαλασσίων μεταφορών, στον κόσμο μετά τη Διώρυγα Σουέζ. Με ανισοϋψείς δεξαμενές ενώνει την επί του Ατλαντικού βόρεια ακτή με εκείνη του Ειρηνικού ωκεανού, νότια.
