Ο φλοιός είναι το στερεό, εξωτερικό περίβλημα της Γης. Υπάρχουν δύο είδη φλοιού, ο ηπειρωτικός και ο ωκεάνιος.Το εξωτερικό στρώμα είναι στερεό, λέγεται λιθόσφαιρα και αποτελείται από δώδεκα μεγάλες πλάκες, τις λιθοσφαιρικές πλάκες.
Από το εσωτερικό της γης ανεβαίνει το μάγμα(λιωμένα πετρώματα), που συγκεντρώνεται στους μαγματικούς θαλάμους. Οι μαγματικοί θάλαμοι μπορεί να παραμείνουν σφραγισμένοι για εκατοντάδες χρόνια, ώσπου η πίεση να αυξηθεί αρκετά, ώστε να δημιουργηθεί ένα άνοιγμα(μια ρωγμή). Τότε το μάγμα βρίσκει διέξοδο προς την επιφάνεια, βγαίνοντας είτε ήπια είτε βίαια. Το μάγμα βγαίνει με τη μορφή λάβας σταδιακά, ψύχεται και στερεοποιείται. Έτσι δημιουργούνται τα ηφαίστεια.
Οι επιπτώσεις μιας ηφαιστειακής έκρηξης είναι συχνά δυσάρεστες, αφού και καταστροφές μπορεί να γίνουν και ανθρώπινες ζωές να χαθούν.
Πέρα όμως από τις ζημιές, όσο παράξενο και αν ακούγεται, η λάβα που βγαίνει από το ηφαίστειο φέρνει και θετικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα η λάβα με τον καιρό κρυώνει και στερεοποιείται σχηματίζοντας νέα εδάφη. Έτσι λοιπόν η λάβα με την ηφαιστειακή τέφρα(στάχτη που βγαίνει από το ηφαίστειο), μπορεί να καταστρέφουν τις καλλιέργειες για πολλά χρόνια όμως το έδαφος εμπλουτίζεται με κάλιο και φωσφορικό οξύ που είναι πολύ γόνιμο και κατάλληλο για καλλιέργεια (ηφαιστειογενή εδάφη).
Τα ηφαίστεια τα διακρίνουμε σε:
- Ενεργά ( αυτά που δρουν και σήμερα ή έδρασαν κατά τους ιστορικούς χρόνους, δηλ. τα τελευταία 5.000 χρόνια)
- ανενεργά ή σβησμένα (εκείνα που δεν έδρασαν ποτέ κατά τους ιστορικούς χρόνους).
Στον ελληνικό χώρο υπάρχουν τουλάχιστον 40 ηφαίστεια που εξακολουθούν να χαρακτηρίζονται «ενεργά».
Ο αποκαλούμενος “δακτύλιος της φωτιάς” (ring of fire) , περιοχή στον Ειρηνικό ωκεανό , όπου υπάρχουν τα περισσότερα ενεργά ηφαίστεια στη γη και οι εκρήξεις ηφαιστείων και οι σεισμοί είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο.
Δείτε στα βίντεο πώς δημιουργούνται τα ηφαίστεια.
Δείτε στα βίντεο πώς δημιουργούνται τα ηφαίστεια.
Επιπλέον με την κίνηση αυτή προκαλούνται συγκρούσεις και μεγάλες αναστατώσεις στις περιφέρειες των λιθοσφαιρικών πλακών, με αποτέλεσμα οι περιοχές που βρίσκονται πάνω από τις πλάκες αυτές να υποφέρουν από σεισμούς. Οι σεισμοί προκαλούν σοβαρές καταστροφές σε κτίρια, δρόμους, γέφυρες και άλλες κατασκευές του ανθρώπου.
Κάνετε κλικ εδώ και μελετήστε τον παγκόσμιο χάρτη κατανομής ηφαιστείων και σεισμών και καταγράψτε τις περιοχές, όπου υπάρχει μεγάλη δραστηριότητα.
Δείτε το βίντεο κάνοντας κλικ στην εικόνα, για να μάθετε τι πρέπει να κάνετε αν γίνει σεισμός και είστε μέσα στην τάξη.
Πολλές φορές ο άνεμος, το νερό και οι μεγάλες μεταβολές της θερμοκρασίας (εξωγενείς δυνάμεις) προκαλούν θρυμματισμό των πετρωμάτων της επιφάνειας της Γης. Τότε λέμε ότι γίνεται αποσάθρωση. Στη συνέχεια το νερό και ο αέρας παρασύρουν τα υλικά της αποσάθρωσης προκαλώντας μείωση (φάγωμα) του εδάφους. Το φαινόμενο αυτό λέγεται διάβρωση. Τα υλικά της διάβρωσης μεταφέρονται πάλι από το νερό και τον αέρα και εναποτίθενται σε άλλες περιοχές αλλάζοντας τη μορφή της επιφάνειας της Γης. Η διαδικασία αυτή λέγεται εναπόθεση.
Τσουνάμι (Τsu Nami)
Tα τσουνάμι είναι μεγάλα παλιρροϊκά κύματα. Στον ανοιχτό ωκεανό κινούνται με πάρα πολύ μεγάλη ταχύτητα.Στα βαθιά νερά των ωκεανών (μέσο βάθος 4.500 μέτρα) κινούνται με μέση ταχύτητα 210 μέτρων/δευτερόλεπτο ή 756 χιλιομέτρων/ώρα (παραπάνω από το μισό της ταχύτητας του ήχου).
Οφείλονται:
- στην έκρηξη ενός υποθαλάσσιου ηφαιστείου,
- σε υποθαλάσσιο σεισμό,
- σε παραθαλάσσιες κατολισθήσεις
- στην πτώση ενός μετεωρίτη στη θάλασσα
