Το κύτταρο είναι η μικρότερη μονάδα ζωής. Αποτελεί το βασικό συστατικό κάθε οργανισμού.
Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί δεν έχουν το ίδιο μέγεθος και ούτε μπορούμε να τους δούμε με “γυμνό” μάτι. Χρειαζόμαστε πολλές φορές μικροσκόπιο και μάλιστα ιδιαίτερα ισχυρό. Όλοι όμως αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα.
Ανθρώπινα δερματικά κύτταρα.νευρικά κύτταρα
Η μικρότερη μονάδα ζωής είναι το κύτταρο. Τα κύτταρα είναι μικροσκοπικά «εργοστάσια» που λειτουργούν με απίστευτη ακρίβεια. Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα. Ανεξάρτητα από το σχήμα και τη μορφή τους, που ποικίλλουν πολύ, σε κάθε κύτταρο μπορούμε να διακρίνουμε τρία κύρια μέρη: την κυτταρική μεμβράνη, το κυτταρόπλασμα και τον πυρήνα. Στα φυτικά μόνο κύτταρα παρατηρούμε επίσης το κυτταρικό τοίχωμα, τα χυμοτόπια και τους χλωροπλάστες.
Υπάρχουν οργανισμοί που αποτελούνται από ένα μόνο κύτταρο. Οι οργανισμοί αυτοί ονομάζονται μονοκύτταροι. Μονοκύτταροι οργανισμοί είναι ορισμένοι μύκητες, τα βακτήρια, τα πρωτόζωα και ορισμένα φύκη.
Τα πρωτόζωα είναι μικροσκοπικά μονοκύτταρα ζώα, χωρίς όργανα. Οι διαστάσεις του σώματος τους είναι συνήθως πολύ μικρές. Πολύ λίγα πρωτόζωα έχουν διαστάσεις πάνω από ένα χιλιοστό.
Τα φύκη είναι μια ομάδα που αποτελείται από μονοκύτταρους οργανισμούς.
Δείτε στο βίντεο την κίνηση της αμοιβάδας, ενός μονοκύτταρου οργανισμού.
Κι εδώ δείτε δείτε μια αμοιβάδα να τρώει δύο παραμήκια.
Εδώ δείτε έναν άλλο μονοκύτταρο οργανισμό, την ευγλήνη.
Οι μύκητες είναι φυτικοί οργανισμοί. Για να αναπτυχθούν μύκητες στο σπίτι απαιτείται θερμοκρασία 18-24°C και υγρασία περίπου 60%. Καθοριστικός παράγοντας είναι το νερό γι αυτό και αναπτύσσονται στα μπάνια και τις κουζίνες.
Τα βακτήρια είναι μικροσκοπικοί, μονοκύτταροι, (σπάνια πολυκύτταροι), οργανισμοί, που συναντώνται σε κάθε είδους βιότοπο και σε πολύ μεγάλους αριθμούς (εκατομμύρια σε μια σταγόνα σάλιου).
Πολυκύτταροι οργανισμοί είναι οι άνθρωποι, τα δέντρα, τα ψάρια κ.α. Το σώμα του ανθρώπου αποτελείται από 100 τρισεκατομμύρια κύτταρα.
Ο πυρήνας όπως φαίνεται στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο.
Χλωροπλάστες
Μιτοχόνδρια
Μέσα στον πυρήνα καθενός από τα κύτταρά μας υπάρχει μία χημική ένωση που είναι καθοριστικής σημασίας για τη ζωή και έχει πολύ δύσκολο όνομα: το δεσοξυριβονουκλεϊνικό οξύ! Πιο απλά το DNA, που μπορούμε να το φανταστούμε σαν μια σπειροειδή ανεμόσκαλα. Το DNA είναι ίδιο σε όλα τα κύτταρα ενός ζωντανού οργανισμού. Εδώ «φυλάσσονται» οι γενετικές πληροφορίες, με τη μορφή ενός κώδικα πολύτιμου για την αναπαραγωγή και τη διαιώνιση του είδους.
Εδώ παρατηρήστε κύτταρα και βακτήρια στο μικροσκόπιο.